Zeugma antik bir Kommagene kentidir. Kommagene Krallığı döneminde en önemli dört yerleşim yeri arasında sayılan Zeugma kenti bugünün Gaziantep şehrinde yer alıyor. Tarihi bir yerleşim yeri olan Zeugma antik kenti hakkında en detaylı bilgileri bulabileceğiniz Zeugma Müzesi'ni gezmelisiniz.
Peki Zeugma Müzesi hakkında ne biliyorsunuz? Dünyanın bir dönem yakından takip ettiği kayıp Çingene Kızı mozaiği ile adını dünyaya duyuran müzenin bilmeniz gereken birçok özelliği bulunuyor.
Zeugma Mozaik Müzesi
Türkiye'nin Gaziantep ilçesinde bulunan Zeugma Mozaik Müzesi, 1700 m2'lik alanıyla mozaik içeren dünyanın en büyük mozaik müzesidir ve 9 Eylül 2011 tarihinde halka açılmıştır.
Müzenin mozaikleri, Büyük İskender'in ordusunda bulunan bir general tarafından kurulduğu düşünülen Zeugma'ya odaklanıyor. Mozaiklerin büyük bir bölümü hala açıkta ve araştırmacı ekipler proje üzerinde çalışmaya devam ediyor.
90.000 metrekarelik müze, 7.500 metrekarelik bir sergi salonuna sahiptir.
"Çingene Kızı" mozaiği, Zeugma Mozaik Müzesi'nin en önemli eseri olarak kabul ediliyor. Mozaiğin yanı sıra, Fırat Nehri kıyısındaki bir villada ortaya çıkarılan Roma dönemi çeşmeleri ve mozaikleri, savaş tanrısı “Mars” ın bronz heykeli müzede sergileniyor.
Zeugma Mozaik Müzesi, 30.000 metrekarelik bir alanı kaplıyor ve beş seminer ile konferans salonu, idari birimler, bir kütüphane ve sergi alanlarından oluşan üç farklı binadan oluşuyor.
Çingene Kızı Mozaiği
Çingene Kızı mozaiğinin gözleri kestane kılı bukleleri ile çerçevelenmiştir. Bir kulakta halka şeklinde altın küpe varken kafasında yeşil-gri renkte bir fular bulunuyor. Saçın yanağa değdiği yerde kırmızı bir kızarıklık var, derin renk yavaşça elmacık kemiklerine yükseliyor.
Gözleri aynı zamanda şaşırmış görünüyor. Bakışları içe dönüyor, korku düşünceli bir teslimiyete ve belki de yorgunluğa kayıyor. Bazıları bunun Büyük İskender'in yüzü olduğunu düşünüyor; diğerleri ise toprak tanrıçası Gaia'nın yüzü olduğunu iddia ediyor.
Çingene Kızı Mozaiği Ne Zaman Bulundu?
Çingene Kızı mozaiği ne zaman bulundu diyenler için, 1998 yılında Fırat Nehri kıyısındaki ikinci yüzyıl Roma yerleşimi Zeugma'da yapılan kurtarma kazıları sırasında düşmüş bir sütunun altında keşfedildiğini söyleyelim.
Mozaik, yemek masasının etrafına dizilmiş, flora ve fauna motifleri, eğlence temaları ile dekore edilmiş sandalyeleriyle Roma villasının triclinium'unun zeminini kaplayan pek çok mozaikten biriydi.
Villa, 1960'ların başında karaborsa kaçakçıları tarafından yağmalandı. Tek tek resimler kazma ve çekiçlerle kırılarak etraflarını saran renkli geometrik süslemeler paramparça edildi. Yağmacılar şans eseri bir sütunun altına gizlenmiş Çingene Kızı'nı gözden kaçırdı.
Kısa süre sonra çalınan mozaiklerden 12'si New York'ta Peter Marks Sanat Galerisi'nde yeniden ortaya çıktı. Bunlar arasında kuşlar, satirler, tiyatro maskeleri ve mozaiklerden oluşan Çingene Kızı gibi yana bakan bir kadının yüzü tasvirleri vardı.
1965'te Marks, Zeugma mozaiklerini Ohio'daki Bowling Green Eyalet Üniversitesi'ne 35.000 dolara sattı ve parçaların kökenini Zeugma'ya kısa bir mesafedeki Antakya şehri olarak gösterdi. Ayrıca mozaiklerin orijinal yerlerinde nasıl göründüğünü gösteren kalem çizimleri de vardı.